Касцёл Прасвятой Троіцы ў аг.Жодзішкі

 Касцёл Прасвятой Троіцы ў в. Жодзішкі ўнесены у Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей РБ на падставе пратакола Навукова-метадычнай рады па пытаннях гісторыка-культурнай спадчыны № 71 ад 28.12.2002 г.

Па свайму тыпу належыць да архітэктурных помнікаў.

У пачатку 17 ст. Жодзішкамі валодаў Геранім Мацеявіч Комар, пасля смерці якога маёнтак адышоў да яго брата - каралеўскага ротмістра Крыштафа Комара. Апошні заснаваў у Жодзішках касцёл Святой Троіцы і 12 верасня 1612 г. выдаў яму фундацыйны дакумент, а 20 снежня таго ж года фундаваў пры касцёле плябанію і школку. У канцы 17 ст. маёнтак Жодзішкі ў якасці пасагу атрымалі Міцкевічы. 15 снежня 1708 г. уладальніца Жодзішак падстолія ашмянская Барбара Міцкевіч, дачка Уладіслава Комара, па просьбе сына Адама, манаха езуіцкага закону, ахвяравала Жодзішкі езуітам.  У 1709 г. яны адкрылі спачатку рэзідэнцыю, якой у наступным годзе надаецца статус калегіума. Пры калегіуме ў 1722-1725 гадах будуецца драўляны касцёл і асвячаецца ў 1727 годзе віленскім біскупам Каралем Пятром Панцажынскім. Літоўскі правінцыял езуітаў Багушэвіч ахвяруе на вялікі алтар касцёла абраз Божай Маці італьянскага мастака, прыгожы арган і іншае начынне. У 1731 г. да жодзішскай парафіі належала 2155 прыхаджан.

Пасля ваенных  дзеянняў 1734-1735 гг. Жодзішкі былі спустошаны.

Толькі ў 1755 годзе віцэ-рэктар езуіцкага калегіума Ян Корсак распачаў пабудову новага вялікага мураванага касцёла, на што былі выкарыстаны ахвяраванні як самога Яна Корсака, так і 105000 злотых, падараваныя трокскім кашталянам Тадэвушам Агінскім, і 3000 злотых ашмянскага падстарасты Тызенгаўза. На гэтыя грошы былі набытыя 160000 штук цэглы і пачата муроўка падмурка. Наступны віцэ-рэктар  Віктар Шчуцкі ў 1760 г., атрымаўшы ад палкоўніка Розэнфельда 2000 злотых і ад шляхціча Матушэўскага 1500 злотых, скончыў мураванне фундамента і пачаў выводзіць сцены касцёла. Але неспакойныя часы для Рэчы Паспалітай 1766-1770 гг. падчас грамадзянскай вайны і маскоўскай экспансіі перапынілі будаўніцтва касцёла назаўсёды.

Сучасны касцёл Святой Троіцы, паводле некаторых аўтараў, быў пабудаваны ў 1612 г. панамі Кішкамі, прыхільнікамі рэфармацыі, як кальвінскі збор. З’яўляецца помнікам архітэктуры рэнесансу.

Мураваны кальвінскі збор заняпаў ужо ў пачатку 17 ст. Яго будынак прастаяў напаўразбураным да пачатку 19 ст.  Сучасны будынак касцёла Святой Троіцы замест старога драўлянага быў перароблены у 1820-я гады з муроў былога кальвінскага збору мясцовым пробашчам Станкевічам. Першапачаткова гэты храм як пратэстанцкі не меў алтарнай апсіды. Пры рэканструкцыі была зменена арыентацыя храма алтаром на захад, да Рыма, што фіксуе чарцёж віленскага архітэктара М.Фалькоўскага. Ранейшы падвежавы ўваходны аб’ём быў зроблены алтаром цяперашняга касцёла. Прыбудаваныя ў 1902-1904 гадах ксяндзом Эдвардам Дзібелам бакавыя капліцы надалі плану касцёла выгляд лацінскага крыжа.

Пасля паўстання 1863-1864 гг. святар касцёла Вішнеўскі быў сасланы ў Кастраму. Касцёл застаўся парафіяльным, але былі канфіскаваны тры абразы. Для магчымасці правядзення працэсій вакол касцёла ў 1886 годзе пробашчам Урублеўскім была ўзведзена мураваная агароджа касцёльнага цвінтара.

Значна пацярпеў храм у час Першай сусветнай вайны, калі была разабрана яго мураваная вежа, сам будынак быў прыстасаваны пад шпіталь, потым пад абутковую фабрыку. У гэты час на касцёльным цвінтары былі размешчаны могілкі. Рэшткі 172 пахаваных на ім загінуўшых у вайну салдат у 1936 годзе былі перапахаваны на нямецкім вайсковым могільніку ў Маркоўцах. На фотаздымку 1916 года можна бачыць размешчаныя на беразе Віліі нямецкія ваенныя збудаванні, якія, верагодна, былі звязаны падземным ходам з касцёлам.

У 1920 годзе ўнутранае і знешняе архітэктурнае афармленне было пашкоджана польскімі войскамі. Пасля вяртання з бежанства ў пасляваенны час мясцовыя жыхары пачалі аднаўленне парафіяльнага касцёла. Дзякуючы намаганням і ахвяраванням парафіян касцёл быў выратаваны ад разбурэння, накрыты новым дахам, звязаны металічнымі штабамі і забяспечаны касцёльным убраннем. У 1937 годзе інтэр’ер храма быў размаляваны фрэскамі мастака П.Сергіевіча. У міжваенны (1924- 1927 гг.) час ў ім працаваў вядомы беларускі рэлігійны і культурна-грамадскі дзеяч ксёндз Вінцэнт Гадлеўскі.