Помнікі археалогіі

в. Алешышкі, Залескі с/с

Каменны могільнік перыяду позняга сярэднявечча (14-16 стст.). У вёсцы ёсць месца, дзе захаваліся рэшткі каменнай агароджы і каменнага пастаменту. Па звестках мясцовых жыхароў гэта месца з’яўлялася месцам пахавання нямецкіх салдат у вайну 1914 г.

Літаратура па помніку не знойдзена.

в. Андрэеўцы, Жодзішкаўскі с/с

Курганны могільнік на правым беразе р. Вілія. 16 насыпаў у 1935 г. даследаваў Г.Цэгак-Галубовіч. Датуюцца 5-6 стст. Захавалася каля 15-ці насыпаў вышынёй 1-1,5 м. Большая іх частка пашкоджана траншэямі.

 в. Войстам, цэнтр с/с

Гарадзішча на пагорку вышынёй 5-6 м. Пляцоўка дыяметрам 50 м. Адкрыў у 1893 г. Ф.В.Пакроўскі, абследавалі ў 1938 г. У.Галубовіч, у 1974 г.   Г.В.Штыхаў. Адносіцца да ранняга жалезнага веку. Пляцоўка моцна пашкоджана акопамі ў І сусветную вайну.

Селішча

Прымыкае да гарадзішча з усходняга, паўночнага і паўднёвага бакоў. Плошча каля 3 га. Абследаваў у 1974 г. Г.В.Штыхаў. Датуецца 6-8 стст. н. э. Стан здавальняючы.

в. Выгаляненты, Вішнеўскі с/с

Курган справа ад лясной дарогі ў в. Свайгіні. Насып дыяметрам 6,5 м, вышынёй 1 м. Абследаваў у 1974 г. Г.В.Штыхаў. Пашкоджаны ямай скарбашукальнікаў.

в. Вялікая Мыса, Залескі с/с

Каменны могільнік злева ад палявой дарогі ў в. Суцькава. Уяўляе сабой старыя магілы з захаванымі каменнымі крыжамі і надмагільнымі камянямі. Знаходзіцца на сучасных вясковых могілках. Па словах мясцовых жыхароў на ўзгорку паміж могілкамі і вёскай некалі стаяла царква, побач з якой прасочваліся старыя пахаванні з камянямі.

 Наверх

в. Гарані, Вішнеўскі с/с

Гарадзішча за 1,5 км на паўночны захад ад вёскі Гарані. Мясцовая назва Чорная гара. Займае ўзгорак з падрэзанымі схіламі вышынёй 7-12 м. Пляцоўка трохвугольная памерамі 75 х 60 м. Штучных умацаванняў няма. Выявіў у 1978 г. і даследаваў у 1978-1981 г. Я.Г.Звяруга. Датуецца 1 – пачаткам 2-га тыс. н.э. Паўночна-ўсходняя частка схіла зрэзана дарогай Смаргонь–Свір.

Завозерцы, в., Сольскі с/с

Стаянка паміж цэнтрам вёскі і р. Сікунка (у месцы вытоку рачулкі з возера Рыжае), на выступе пясчанага ўзвышша. Памеры 40 х 80 м. Выявіў і абследаваў у 1984 г. М.М.Чарняўскі. Адносіцца да эпохі мезаліту, датуецца 7-6 стст. да н.э. Стан здавальняючы.

в. Каты, Сінькоўскі с/с

Паклонны камень перыяду бронзавага веку за 1 км на паўднёвы захад ад вёскі, ва ўрочышчы Чырвоны Камень.

У археалагічнай літаратуры вядомы камень ля в. Кеўлы, які знаходзіцца ва ўрочышчы Чырвоны Камень. Вёска Кеўлы размешчана прыкладна за 1 км на паўночны захад ад вёскі Каты. Хутчэй за ўсё гэта адзін і той жа аб’ект. Памеры валуна чырвонага граніта рапаківі роўныя 4 х 2,7 х 1,4 м. У паглыбленні на камені прагледжваецца след лапы ката. Абследаваў у 1990 г. геолаг В.Ф.Вінакураў.

 в. Крэва, цэнтр с/с

Гарадзішча размешчана на паўночна-ўсходнім канцы вескі, на полі, на левым беразе р. Крыўлянка (ля вытока). Пляцоўка авальная, памерам 40 х 20 м, вышынёй да 20 м, з усіх бакоў умацавана валамі вышынёй да 5 м. Абследавалі ў канцы 19 ст. Ф.В.Пакроўскі, у 1974 г. Г.В.Штыхаў. Датуецца 16-17 стст. Стан здавальняючы.

в. Монтацішкі, Крэўскі с/с

Гарадзішча за 0,3 км на поўнач ад вёскі. Пляцоўка авальная, памерам 40 х 60 м, абкружана валам вышынёй 2 м. Абследавалі ў 1955 г. Ф.Д.Гурэвіч, у 1974 г. А.Г.Калечыц. Адносіцца да жалезнага веку. Стан здавальняючы.

Курганны могільнік за 0,5 км на поўнач ад вёскі, у лесе. 20 насыпаў вышынёй 0,5-3 м, дыяметрам 6-12 м. Абследавалі ў 1955 г. Ф.Д.Гурэвіч, у 1974 г. А.Г.Калечыц. Стан здавальняючы.

 в. Няфёды, Вішнеўскі с/с

Гарадзішча за 0,5 км на паўднёвы захад ад вёскі, справа ад дарогі на в. Войстам (ад перакрыжавання трох дарог 0,3 км), на полі. Пляцоўка прадаўгавата-авальнай формы, памерамі 70 х 25 м, краі паніжаныя, схілы стромкія. Адкрыў і абследаваў у 1975 г. Я.Г.Звяруга. Адносіцца да ранняга жалезнага веку. Паўднёвая частка моцна пашкоджана. У астатнім стан здавальняючы. Ахоўная дошка адсутнічае.

в. Сінькі, цэнтр с/с

Гарадзішча за 0,4 км на ўсход ад цэнтра вёскі, на правым беразе р. Драй (100 м), на левым беразе р. Кужэц (250 м), злева ад палявой (грунтовай) дарогі ў в. Загор’е, парасло лесам. Прасочваюцца рэшткі вала і рова каля падэшвы ўзгорка. Схілы ўмацаваны камянямі. Стан здавальняючы.

Скірдзімы, в., Крэўскі с/с

Курганны могільнік за 2,1 км на поўнач ад вёскі Скірдзімы, за 1,1 км на паўночны захад ад в. Фядзевічы, у лесе, злева (100 м) ад шашы Р-28 на Вільнюс. 39 курганоў дыяметрам каля 15 м, вышынёй 0,3-1,3 м. Выяўлена каменная абкладка курганоў. Вядомы з канца 19 ст. Абследаваў у 1982 г. Э.М.Зайкоўскі. У цэнтры амаль усіх насыпаў глыбокія ўпадзіны.

в. Суцькава, Сінькоўскі с/с

Гарадзішча за 0,4 км на ўсход ад месца злучэння вёсак Суцькава і Наваспаск, за 0,5 км на паўднёвы захад ад МТФ, за 0,4 км на поўдзень ад пруда, на левым беразе р. Бяла, на гары вышынёй да 20 м. Выявіў у 1893 г. Ф.В.Пакроўскі, даследаваў у 1974 г. Г.В.Штыхаў. Датуецца канцом 1 ст. да н.э. – пачаткам 1 ст. н.э. Помнік знішчаны кар’ерам. Захаваліся невялікія рэшткі вала і рова толькі з поўначы. Ад пляцоўкі засталася вузкая палоска, у зрэзе якой відаць чорны культурны слой.

в. Медрыкі, Сольскі с/с

Курган за 1,5 км на ўсход ад вёскі, на правым беразе р. Кернава. Насып вышынёй 1 м, дыяметрам 6 м. Абследаваў у 1974 г. Г.В.Штыхаў. Падчас інвентарызацыі ўстаноўлена, што 15 год таму побач з вёскай раўнялі рэчышча ракі, пракладвалі дарогу, строілі дамбу. Мясцовы жыхар паказаў месца, дзе некалі стаялі курганы. Усё цяпер пад вадой. Помнік знішчаны.